Follow us!

Krakowski Teatr Tańca przez wiele lat działał przy domach lub centrach kultury. Najpierw był to Młodzieżowy Dom Kultury przy Al. 29 Listopada, potem prywatne Centrum Tańca M.I, ostatecznie Teatr na wiele lat wpisał się w struktury Nowohuckiego Centrum Kultury. I dopiero od maca 2015 roku funkcjonuje całkowicie niezależnie, jako organizacja pozarządowa.

Na przestrzeni lat tancerze i choreograf niejednokrotnie podejmowali próby stworzenia dla siebie autonomicznej przestrzeni prywatnej. W 2008 roku nawiązano współpracę z Fundacją Teatru Ludowego w Nowej Hucie. Eryk Makohon zaproponował odrestaurowanie „Starej Malarni” na potrzeby studia tanecznego. Przygotowano projekt włączenia teatru tańca w struktury Teatru Ludowego. Spektakle miały być prezentowane na „Scenie Stolarnia”, która również miała przejść gruntowny remont. Mimo zaawansowanych rozmów na temat reorganizacji struktury Teatru, ostatecznie nie doszło do stworzenia w Teatrze Ludowym przestrzeni dla tańca. 

Równolegle, w tym samym roku podjęte zostały rozmowy z Januszem Sepiołem, ówczesnym pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Krakowa ds. kultury. Krakowski Teatr Tańca miał być niezależną strukturą miejską, funkcjonującą w oparciu o przestrzeń budowanej wówczas Opery Krakowskiej. Przygotowany został szczegółowy plan sposobu funkcjonowania nowej jednostki w strukturach miejskich. Niestety rozmowy zostały przerwane z powodu zmian personalnych w Urzędzie Miasta. Janusz Sepioł przestał sprawować piastowane dotychczas stanowisko. Rozmowy ucichły.

Niedługo później przedstawiciele Krakowskiego Teatru Tańca w Urzędzie Miasta pojawili się ponownie. Temat był jednak inny. Przedstawiono plany utworzenia Festiwalu „KrakOFFdance Festival”, imprezy siostrzanej wobec odbywającego się od wielu lat w Wiedniu „ImPuls Tanz”. Organizacją Festiwalu obok Teatru zająć się miało Biuro Festiwalowe, finansowo pomóc miało miasto. Niestety nie doszło do żadnych konkretnych rozmów z władzami. Zainteresowanie wykazał natomiast austriacki festiwal, który chciał rozpocząć współpracę z miastem i Krakowskim Teatrem Tańca.

Ostatecznie, mimo podjętych prób, Teatr nie zmienił siedziby, w żaden znaczący sposób nie zmienił się także sposób jego funkcjonowania. Zmienił się jedynie zakres działania oraz skala i zasięg podejmowanych inicjatyw. Po drodze, po raz kolejny zmieniła się nazwa. Dawna „GRUPAboso” przekształciła się w Krakowski Teatr Tańca. Nową nazwę wymusiły względy organizacyjne oraz opisane wyżej, rozmowy z władzami i innymi instytucjami. Próby włączenia Teatru w struktury miejskie wymusiły nazwę silniej akcentującą związek Teatru z miejscem, w którym funkcjonuje. Mimo że działalność KTT przez długi czas wpisywana była w struktury większych ośrodków, Teatr dbał o zachowanie samodzielności i autonomii. Mimo że stworzony został w Młodzieżowym Domu Kultury to bliżej mu było do prywatnego klubu tańca, z którym związani byli pierwsi tancerze Teatru.

W rzeczywistości Teatr wykształcił się oddolnie, zupełnie niezależnie, nie został powołany, lecz zrodził się z potrzeby tancerzy tańca towarzyskiego, skupionych w Klubie Tańca „Pląs”, chcących poszukiwać nowych dróg rozwoju. Dopiero przyłączenie Klubu do domu kultury spowodowało osadzenie, wówczas jeszcze zespołu tańca współczesnego, w konkretnej strukturze. Wtedy potrzeby Teatru nie były jeszcze duże. Zespół swoją działalność ograniczał do tworzenia etiud i małych spektakli. Nie prowadził żadnej dodatkowej działalności edukacyjnej czy organizacyjnej. Teatr funkcjonował w niezależnej od domu kultury przestrzeni, wówczas wynajmowanej na potrzeby zespołu.

Odgórne zmiany dotyczące reorganizacji domów kultury, wymuszające i narzucające konkretny profil, sposób funkcjonowania grupy, spowodowały ograniczenia, które w konsekwencji doprowadziło do zmiany siedziby. Nowym przystankiem stało się prywatne studio, które pozwoliło utrzymać stosunkową dużą niezależność. Zespół sam finansował swoją działalność. Taki stan rzeczy trwał przez kolejne dwa lata. Okazało się, że i takie rozwiązanie nie jest do końca wygodne. Dalsze poszukiwania doprowadziły do osadzenia Teatru w Nowohuckim Centrum Kultury (2003 rok), z którym Krakowski Teatr Tańca związany był do 2015 roku. 

Hybrydalna forma funkcjonowania, łącząca ścisłą współpracę z instytucją oraz stowarzyszeniem, wspierającym wszystkie działania Teatru, trwała najdłużej w dotychczasowej historii Krakowskiego Teatru Tańca. I choć taka formuła nie była łatwa to doprowadziła do wytworzenia wielu ciekawych inicjatyw artystycznych i edukacyjnych, w tym festiwalu SPACER, konkursu choreograficznego 3...2...1...TANIEC czy wreszcie działającego do dziś Krakowskiego Centrum Choreograficznego. 

Nowohuckie Centrum Kultury zapewniało Teatrowi zaplecze administracyjne oraz infrastrukturalne, z którego mógł korzystać, prowadząc własną działalność artystyczną, organizacyjną i impresaryjną, wspieraną dodatkowo przez Stowarzyszenie. Tancerze oprócz działalności artystycznej pełnili rozmaite funkcje organizacyjne. Promocja, sprawy techniczne, sprzedaż spektakli, kontakty z innymi ośrodkami i festiwalami to obowiązki, które spełniali tancerze. Teatr przez wiele lat nie korzystał z pracy innych działów Nowohuckiego Centrum Kultury. To tancerze pisali projekty, zdobywali pieniądze na spektakle i inne organizowane przez Teatr wydarzenia,  regularnie uczestnicząc oprócz tego w lekcjach tańca. Sytuacja zmieniła się wraz ze zmianą dyrektora NCK, który doprowadził do większego osadzenia Teatru w strukturach instytucji, usprawniając jego współpracę z innymi działami. Co więcej Dyrekcja doceniła intensywną i owocną pracę Teatru i przyjęła do realizacji projekt Krakowskiego Centrum Choreograficznego, stworzony przez Eryka Makohona i Pawła Łyskawę.  

Paralelnie, wszyscy ówcześni tancerze Teatru byli członkami Stowarzyszenia Krakowski Teatr Tańca, które umożliwiało współpracę z innymi instytucjami. Stowarzyszenie utworzone zostało w 2008 roku. Jego prezesem niezmiennie jest Eryk Makohon. Dzięki podwójnemu wsparciu (z jednej strony osadzenie Teatru w infrastrukturze instytucji miejskiej, z drugiej współpraca ze Stowarzyszeniem), Krakowski Teatr Tańca posiadał stosunkowo dobre warunki do podejmowania rozmaitych inicjatyw organizacyjnych, artystycznych i impresaryjnych. Na przestrzeni lat było ich naprawdę sporo.

W 2010 roku utworzono działającą przy Teatrze Pracownię METAfizyczna, w której szkoliły się osoby, chcące rozwijać swój warsztat taneczny i aktorski. Były to grupy zamknięte, w których realizowany był konkretny program, obejmujący techniki wyrazowe, technikę tańca współczesnego, pracę z głosem, elementy improwizacji i kontakt improwizacji. Pracownia realizowała także własne, niezależne projekty (m.in "Martwych stanie" wg koncepcji Pawła Łyskawy czy "Ja nie znaju szto diełat" na podstawie "Tańca Delhi" Iwana Wyrypajewa). Wraz z odejściem z Nowohuckiego Centrum Kultury Pracownia METAfizyczna przekształciła się w grupy Adeptów, działające przy Teatrze do tej pory. 

W latach 2009 – 2014 przy Teatrze działało „SZtUKAtorium”, czyli eksperymentalne laboratorium choreograficzne, które umożliwiało tancerzom realizację własnych projektów, wspierając ich pod względem merytorycznym, organizacyjnym i promocyjnym. W ramach „SZtUKAtorium” powstały – duet „…oraz że Cię nie…” w choreografii i wykonaniu Agaty Syrek i Pawła Łyskawy, prezentowany między innymi w Budapeszcie, podczas International Solo Duo Dance Festival, solo „Do you feel like Coffee?” w choreografii i wykonaniu Agaty Syrek, prezentowane między innymi w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, w Warszawie oraz w Budapeszcie, także w ramach węgierskiego festiwalu Solo Duo. Teresa Albin oraz Katarzyna Węglowska – Król w ramach SZtUKAtorium stworzyły duet pt. „Uporczywie”. Powstał także spektakl „In between” w choreografii Aleksandra Kopańskiego.

W latach 2012 - 2014 Krakowski Teatr Tańca organizował w Nowohuckim Centrum Kultury Festiwal SPACER, wymyślony i zainicjowany przez Eryka Makohona. Festiwal obejmował prezentacje spektakli, warsztaty tańca, projekcje filmów, dyskusje i projekty artystyczne. Prezentował różne formy tańca współczesnego, ze szczególną preferencją współczesnych form teatru tańca, poszerzonych o formy improwizacyjne. Skierowany był do szerokiej publiczności. W ramach festiwalu prezentowane były spektakle m.in Dominiki Knapik, Anny Piotrowskiej, Kieleckiego Teatr Tańca, Polskiego Teatru Tańca, Lubelskiego Teatru Tańca, Karola Tymińskiego i wielu innych artystów.  Dodatkowymi wydarzeniami były pokazy warsztatowe, dyskusje i rozmowy po-spektaklowe.

W 2010 roku Paweł Łyskawa zainicjował konkurs choreograficzny "3...2...1...TANIEC". W ramach konkursu prezentowane były prace solowe, duety i tria, oceniane przez komisję złożoną z tancerzy, choreografów i teoretyków tańca. Każdy z nich przyznawał dwie niezależne nagrody, nie konsultowane z pozostałymi członkami jury. Po prezentacjach konkursowych odbywały się rozmowy o spektaklach z udziałem jury oraz publiczności. Pierwsza edycja miała kameralny charakter, kolejna ogólnopolski, a wszystkie następne zyskały wymiar międzynarodowy. Wraz z odejściem KTT z Nowohuckiego Centrum Kultury konkurs został przejęty przez Krakowskie Centrum Choreograficzne i realizowany jest do tej pory w niezmienionym kształcie.  

2014 rok z wielu względów okazał się być przełomowy w historii Krakowskiego Teatru Tańca. W styczniu rozpoczęło swoją działalność Krakowskie Centrum Choreograficzne, pod kierownictwem Eryka Makohona. Idea nad którą twórca Krakowskiego Teatru Tańca pracował od lat zyskała wreszcie wsparcie i została wprowadzona w życie. KCC stanowiło podmiot nadrzędny względem Teatru. Czworo tancerzy otrzymało zatrudnienie, pozostała część składu zespołu funkcjonowała w niezmienionej formule. Wszystkie organizowane dotąd przez Teatr wydarzenia automatycznie stały się wydarzeniami organizowanymi przez Centrum, a Teatr miał już tylko pełnić funkcje artystyczne. Eryk Makohon zaprojektował wielofunkcyjne studio taneczne, które zostało oddane na potrzeby pracy Teatru i Centrum. Niestety w takiej formule Teatr funkcjonował jeszcze tylko przez rok. Niezrozumienie przez Dyrekcję NCK specyfiki powołanego właśnie do życia Centrum, brak odpowiedniego wsparcia organizacyjnego doprowadziły do zakończenia współpracy i ostatecznego wyjścia Teatru ze struktur Nowohuckiego Centrum Kultury. 

Od 1 marca 2015 roku Krakowski Teatr Tańca działa całkowicie niezależnie, w oparciu o prawną formę stowarzyszenia. Nie posiada stałego budżetu, samodzielnie pozyskuje środki z lokalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów grantowych.  Liderzy Teatru, Eryk Makohon i Paweł Łyskawa wynajęli na potrzeby działań Teatru studio taneczne, w którym odbywają się próby oraz bogata działalność edukacyjna. Przy Teatrze funkcjonują stałe grupy Adeptów, a w marcu 2020 roku powołany został specjalny pogram "Ops!", wspierający absolwentów Wydziału Teatru Tańca w samodzielnej pracy twórczej. Przez kilka lat działalności niezależnej liderzy Teatru wypracowali sieć współpracy z instytucjami kultury w Krakowie, w Polsce i w Europie. Od 2017 roku Teatr ściśle współpracuje z Ośrodkiem Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka. Liderzy Teatru zrezygnowali ze stałego zespołu tancerzy. Obecnie współpracują jedynie z Magdaleną Skowron. Do poszczególnych realizacji zapraszani są tancerze niezależni. Teatr częściej zaczął zapraszać do współpracy zagranicznych choreografów, przyjął także rolę współproducenta i zaangażował się w produkcje spektakli innych twórców.  

Eryk Makohon i Paweł Łyskawa zostali kuratorami autorskiego programu prezentacji tańca "Rollercoaster. Kolekcjonerzy wrażeń", który we współpracy z Krakowskim Teatrem Tańca organizuje Cricoteka.